Tương tư – bài thơ tình nổi tiếng nhất Trung Quốc.
Có lần tôi đi đón bạn gái tan học, vừa đến nơi thì thấy khuôn mặt bạn gái tôi hí hửng lắm, vừa cười toe toét vừa giấu cái gì đằng sau nữa. Tôi tò mò hỏi thì cô ấy mới dúi vào tay tôi một nắm hạt đỏ đỏ rồi hỏi: “đố anh đây là đậu gì?” Tôi nói đây đâu có phải đậu gì đâu, chỉ là mấy hạt màu đỏ thôi mà. Thế là tôi bị gõ đầu một cái… “Đây là đậu tương tư đó anh!”- cô bạn con nít của tôi thông báo hùng hồn cho tôi biết. Thì ra đây là hạt đậu tương tư trong truyền thuyết đó sao, hạt đậu mà khiến cho biết bao thi hào, văn hào tuôn trào nguồn cảm hứng để sáng tạo ra những tác phẩm bất hủ đi vào lòng người.
Trước đây khi được học về nó qua văn thơ tôi nào có biết nó hình dung ra sao. Thậm chí tôi còn cứ nghĩ nó là hạt đậu đỏ dùng để nấu chè đỗ đen nữa. Nào ngờ trong hiện thực nó cũng đẹp lắm, hạt nó cứng và đỏ tươi như vỏ trái ớt vậy, thứ này hình như người ta vẫn xâu nó thành chuỗi để làm vòng đeo tay thì phải. Và cũng là lần đầu tiên tôi biết hạt đậu đỏ trong bài thơ mà tôi từng đọc là vật kỉ niệm chứ không hề ăn được.
Thế là suốt quãng đường về, trong đầu tôi cứ văng vẳng mãi bài thơ “Tương Tư” của Vương Duy.
…
Nước nam sinh đậu đỏ
Xuân về nở cành xinh
Chàng ơi hái nhiều nhé
Nhớ nhau tha thiết tình
(Người dịch: Hải Đà)
…
Bản dịch này khá là hay nhưng nếu ai đó hiểu được tiếng Hán thì bài gốc tiếng Hán còn hay hơn bội phần.
…
相思
作者 王维 唐
红豆生南国，
春来发几枝？
愿君多采撷，
此物最相思！
…
Tương tư
Tác giả Vương Duy thời Đường
Hồng đậu sinh nam quốc,
Xuân lai phát kỷ chi.
Nguyện quân đa thái hiệt,
Thử vật tối tương tư.
Đương thời, nghe nói Vương Duy sáng tác bài thơ này để tặng cho Lý Thu Niên một nghệ nhân nổi tiếng. Không biết tình cảm của Vương Duy dành cho vị nữ sĩ này là tình yêu hay tình bạn. Chỉ biết rằng khi đọc bài thơ ông, tôi cảm nhận được rằng có những thứ tình cảm mà con người ta vẫn để thật sâu ở trong lòng. Thứ tình cảm đó bản thân người ấy cũng chẳng cần phải đặt cho nó một cái tên.
Bài thơ mượn vật mà gửi tình, tuy trình bày đơn giản nhưng khiến cho người đọc tưởng tượng hết sức phong phú. Hồng đậu vốn được người phương nam coi là vật tượng trưng cho tình cảm tương tư, tình yêu đôi lứa. Hồng đậu lại mọc nhiều ở phương nam nơi có một người mà mình luôn thương nhớ. Mỗi lần nhìn thấy những hạt đậu đỏ xinh xinh, chắc hẳn trong lòng người đang mang niềm tương tư da diết ấy lại nổi cuộn những hình ảnh về phương nam.
Tương truyền vào thời cổ có một vị nữ nhân vì chồng mình chết ở nơi biên cương nên đã ngồi khóc ở dưới gốc cây mà chết. Cô gái ấy sau đó hóa thành cây đậu đỏ. Có lẽ vì thế mà người ta thường gọi những hạt đậu đỏ này là hạt tương tư. Đậu tương tư đã mang lại niềm cảm hứng cho những nghệ nhân, nghệ sĩ để rồi biết bao nhiêu tác phẩm nghệ thuật để đời được sinh ra. “Tương tư” là bài thơ nổi tiếng nhất của Vương Duy, cũng là bài thơ nổi tiếng nhất về tình yêu tại đất nước Trung Quốc.
Nếu một ngày nào đó bạn du học Trung Quốc, đừng quên tặng hạt đậu đỏ cho bất kỳ chàng trai hay cô gái nào mà bạn thích nhé. Họ sẽ ngay lập tức hiểu được tình cảm của bạn đấy.
Leave a Reply